Onderhoud kapitaalgoederen

In deze paragraaf beschrijven we het beheer en onderhoud van onze gemeentelijke kapitaalgoederen. We geven informatie over het onderhoud en investeringen van resp. wegen, riolering, (oppervlakte)water, groen, kantoorgebouwen, onderwijshuisvesting en overig maatschappelijk vastgoed. Deze paragraaf “onderhoud kapitaalgoederen” dient conform het Besluit Begroting en Verantwoording, artikel 12, lid 2 informatie te geven over het actuele beleidskader, het kwaliteitsniveau en de maatregelen waarmee een kapitaalgoed gedurende de levensduur op een bepaald kwaliteitsniveau wordt gehouden. De uitgaven voor onderhoud worden in de begroting opgenomen en/of er wordt voor onderhoud via de begroting een onderhoudsvoorziening opgebouwd. Om te zorgen voor een compleet beeld over de stand van zaken rondom kapitaalgoederen, gaan wij in deze paragraaf ook in op de maatregelen die gaan over het investeren in kapitaalgoederen.

Met het beheer en onderhoud van - en de investeringen in - de kapitaalgoederen is een groot bedrag gemoeid. De kapitaalgoederen zijn ons kostbaarste bezit en tevens ons meest waardevolle. Ooit nieuw aangelegd, verdienen kapitaalgoederen goed onderhoud en goed beheer. Op deze wijze kunnen we de in het verleden gedane investeringen optimaal laten renderen.
Onze kapitaalgoederen zijn meer dan statische objecten. Met bruggen, tunnels, wegen en fietspaden leveren we onder meer een bijdrage aan het thema bereikbaarheid. Met parken en speeltoestellen leveren we een bijdrage aan thema’s als recreatie, biodiversiteit, sport en ontspanning. Met riolering en oppervlaktewater voldoen we niet alleen aan onze zorgplicht om te zorgen voor droge voeten, maar leveren we ook een bijdrage aan volksgezondheid. En met het gemeentelijk vastgoed faciliteren we onze dienstverlening, maar faciliteren we ook onderwijs en de ontmoetingen in de stad.

Uiteindelijk zorgt het gehele ensemble aan kapitaalgoederen voor een leefbare stad en, wanneer goed uitgevoerd, een prettig en uitnodigend verblijfsklimaat.

Beleid algemeen
Bepalend voor de omvang van de budgetten voor openbare ruimte is het met de raad afgesproken kwaliteitsniveau. Deze is geborgd in de beheerplannen, de Visie Openbare Ruimte (2024) en Hilversum Buiten handboek (2009). Naar aanleiding van de nieuwe Visie Openbare ruimte is de insteek dat er nog een update van het handboek Hilversum Buiten volgt. In 2024 is daaraan nog geen uitvoering gegeven, omdat een dergelijk handboek samenhangt met het verdere proces van de uitwerking van de gebiedsagenda’s uit de Omgevingsvisie.

In 2023 heeft de gemeenteraad de beheerplannen openbare ruimte vastgesteld. Dit zijn de beheerplannen voor:

• Bebording en bewegwijzering
• Civiele kunstwerken
• Groen
• Openbare verlichting
• Spelen
• Wegen

In deze beheerplannen hebben we onderbouwd inzichtelijk gemaakt wat de staat is van het areaal. Ook maakt het beheerplan inzichtelijk wat er de komende periode nodig is aan beheer- en onderhoudsmaatregelen. Dit is inclusief het wegwerken van een aantal onderhoudsachterstanden. De beheerplannen kennen een looptijd van vier jaar (2024 tot en met 2027). Om het werkbaar te houden en de stad leefbaar en begaanbaar, is voor het wegwerken van deze achterstanden een tijdsperiode aangehouden van soms vijf en soms acht jaar. Met het vaststellen van de beheerplannen is het beheer en onderhoud van de openbare ruimte de komende periode bestendigd.

Voor het vastgoed hebben we per kapitaalgoed het kwaliteitsniveau naar passende onderhoudsmaatregelen vertaald en vastgelegd in een meerjarig onderhoudsprogramma (MOP). Op basis van die onderhoudsprogramma’s zijn de benodigde middelen in deze paragraaf begroot. In het begrotingsjaar zelf beoordelen we of de geplande werkzaamheden uit het MOP ook echt noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld aan de hand van uitgevoerde inspecties. Omgekeerd kan het voorkomen dat in een later jaar gepland onderhoud eerder moet plaatsvinden.
Op 11 december 2024 zijn de geactualiseerde MOP’s voor het gemeentelijk vastgoed en sportaccommodaties 2024-2033 door de raad vastgesteld. In 2024 is binnen de reeds bestaande voorzieningen uitvoering gegeven aan de geactualiseerde MOP’s. De actualisatie van het grond- en vastgoedbeleid (september 2025), de verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed (2e kwartaal 2025) en de verduurzaming van het raadhuis inclusief de vloeren (2e kwartaal 2025) zijn doorgeschoven en worden in 2025 aan de raad ter besluitvorming voorgelegd.

De vervanging en optimalisatie van afgeschreven riolering is geborgd in het Gemeentelijk Watermanagementplan 2021-2026 (GWP). Naast de vervangingsopgave zijn hier maatregelen voor klimaatadaptatie en een duurzame omgang met water in opgenomen. Bij herinrichtingsprojecten wordt regenwater gesplitst van vuilwaterinzameling en lokaal geïnfiltreerd in de bodem. Hiermee dragen we bij aan droogtebestrijding en het verminderen van wateroverlast. Om dit te beperken zijn waterbergende maatregelen uit het GWP nader uitgewerkt en is het voorjaar van 2024 door de raad besloten de overkluisde gracht aan te leggen in de Minckelersstraat. Naast de reeds bekende overlast zijn we in de winter en het voorjaar van 2024 geconfronteerd met langdurige regen waardoor de grondwaterstanden enorm zijn gestegen. Dit heeft tot veel overlast gezorgd bij bewoners die maatregelen hebben moeten nemen om hun kelder waterdicht te maken. Vanuit de gemeente is de grondwatermonitoring verder geïntensiveerd en breed gecommuniceerd en geïnformeerd richting bewoners middels informatieavonden, een waterloket en op de webpagina.